Waarom is er een winter- en zomertijd? Dat heeft alles te maken met de kanteling van de aarde op haar as. In de winter staat het noordelijk halfrond van de zon af en in de zomer naar de zon toe. Dit simpele feit heeft een grote invloed op ons leven en de manier waarop we leven.
De aardas
De aardas is de oorzaak van de seizoenen. De as is een denkbeeldige lijn die door het middelpunt van de aarde gaat en waar de aarde omheen draait. De helling van de aardas is verantwoordelijk voor de hoeveelheid zonlicht die elk halfrond ontvangt. In de zomer is het noordelijk halfrond naar de zon gekanteld, zodat het meer direct zonlicht krijgt. Hierdoor is de zomer warmer dan de winter op het noordelijk halfrond.
De baan van de aarde
De gemiddelde bewoner van het noordelijk halfrond vraagt zich waarschijnlijk af waarom er een winter en een zomer is. De baan van de aarde om de zon is de belangrijkste reden voor de seizoenen. De aardas staat onder een hoek van ongeveer 23,5 graden loodrecht op het vlak van de aardbaan rond de zon. Door deze schuine stand vallen op verschillende momenten van het jaar verschillende hoeveelheden zonlicht op verschillende delen van de aarde.
In de zomer kantelt het noordelijk halfrond naar de zon toe, waardoor er meer direct zonlicht valt en de dagen langer duren. Het omgekeerde gebeurt in de winter, wanneer het zuidelijk halfrond naar de zon gekanteld is en langere dagen beleeft. Deze cyclus herhaalt zich elk jaar en geeft ons vier verschillende seizoenen.
De kanteling van de aardas
De aardas is de denkbeeldige lijn die van boven naar beneden door het middelpunt van de aarde loopt. De kanteling van de aardas is de oorzaak van de winter en de zomer. De aardas is gekanteld onder een hoek van 23,5 graden. Tijdens de winter is de aardas van de zon afgekeerd. Hierdoor zijn de dagen korter en de nachten langer. De kanteling zorgt er ook voor dat de zonnestralen de aarde onder een andere hoek raken. Hierdoor is het in sommige delen van de wereld warmer en in andere koeler. In de zomer wordt de aardas naar de zon gekanteld. Hierdoor zijn de dagen langer en de nachten korter. De kanteling zorgt er ook voor dat de zonnestralen de aarde onder een andere hoek raken. Hierdoor is het in sommige delen van de
Geschiedenis van de zomertijd
De geschiedenis van de zomertijd is lang en complex, omdat de praktijk op verschillende momenten in de geschiedenis is ingevoerd en weer afgeschaft. Het moderne concept van de zomertijd werd voor het eerst voorgesteld in 1895 door de Nieuw-Zeelander George Hudson, die voorstelde de klok in de zomermaanden een uur vooruit te zetten om het daglicht beter te benutten.
Het idee werd later overgenomen door de Britse entomoloog William Willett, die in 1907 onafhankelijk van hem een soortgelijke regeling voorstelde. Willetts idee was om de klok in vier stappen van een maand 80 minuten vooruit te zetten. Dit zou resulteren in een extra uur daglicht ’s avonds, terwijl de vroege ochtenden nog steeds voor landbouwactiviteiten behouden zouden blijven.
Het voorstel van Willett werd uiteindelijk door veel landen in de wereld aangenomen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Australië. De Verenigde Staten voerden de zomertijd voor het eerst in tijdens de Eerste Wereldoorlog om brandstof te besparen voor de oorlogsindustrie. Na het einde van de oorlog werd de zomertijd op de meeste plaatsen afgeschaft, maar in sommige gebieden, zoals Groot-Brittannië en delen van Europa, bleef hij in gebruik.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de zomertijd opnieuw ingevoerd om middelen te besparen voor de oorlogsinspanning. Na de oorlog bleef de zomertijd in veel landen van kracht, maar in andere landen werd hij langzaam afgeschaft. De laatste jaren is er weer belangstelling voor de zomertijd als een manier om energie te besparen en activiteiten in de buitenlucht te bevorderen tijdens de verlengde daglichturen.
Hoe werkt de zomertijd?
Zomertijd (DST) is de praktijk om de klok een uur vooruit te zetten voor de zomermaanden en weer terug voor de wintermaanden. De gedachte achter de zomertijd is dat we zo beter gebruik kunnen maken van het natuurlijke daglicht. Door onze klokken in het voorjaar vooruit te zetten, kunnen we ’s avonds genieten van een extra uur daglicht. In de herfst, als we de klok terugzetten, krijgen we ’s ochtends een uur extra daglicht.
De zomertijd wordt niet overal ter wereld toegepast. In de Verenigde Staten begint de zomertijd op de tweede zondag van maart en eindigt op de eerste zondag van november. Dit betekent dat onze klokken ongeveer de helft van het jaar op de standaardtijd staan ingesteld en de andere helft op de zomertijd.
Er zijn enkele nadelen aan de zomertijd. Een daarvan is dat het verwarrend kan zijn om bij te houden in welke tijdzone je je bevindt en of de zomertijd daar momenteel wel of niet wordt aangehouden. Een ander nadeel is dat de zomertijd het natuurlijke slaapritme van ons lichaam kan verstoren. Als de zomertijd bijvoorbeeld in de lente begint, kan het moeilijk zijn om aan de plotselinge verandering in ons slaapritme te wennen.
Ondanks deze nadelen zijn veel mensen voorstander van de zomertijd, omdat deze ons in staat stelt de uren daglicht in bepaalde perioden van het jaar beter te benutten.
Voor- en nadelen van de zomertijd
Er zijn een paar voor- en nadelen van de zomertijd die we willen aanstippen.
De voordelen van de zomertijd zijn:
- Meer daglicht ’s avonds tijdens de zomermaanden.
- Meer buitenactiviteiten na werk en school.
- Er wordt minder energie verbruikt omdat mensen ’s avonds minder kunstlicht gebruiken.
- Minder verkeersongevallen omdat er meer daglicht is.
De nadelen van de zomertijd zijn:
- Mensen kunnen zich “niet synchroon” voelen met de natuurlijke dag-/nachtcyclus.
- Kan slaappatronen verstoren
- Kan moeilijk zijn voor jonge kinderen, ouderen en werknemers in ploegendienst.
- Er is een verhoogd risico op hartaanvallen.
Waarom hebben we seizoenen?
De baan van de aarde om de zon is niet perfect cirkelvormig. Hij is licht elliptisch, wat betekent dat de aarde soms dichter bij de zon staat (bekend als perihelium) en soms verder weg (bekend als aphelium). Dit beïnvloedt de hoeveelheid zonlicht die op verschillende delen van het aardoppervlak valt, en leidt uiteindelijk tot onze seizoenen.
Wanneer de aarde tijdens het perihelium dichter bij de zon staat, ontvangt zij meer zonlicht. Hierdoor is het op het noordelijk halfrond warmer en op het zuidelijk halfrond koeler. Het tegenovergestelde is waar wanneer de aarde verder van de zon af staat tijdens het aphelium.
De veranderende afstand tussen de aarde en de zon beïnvloedt ook hoe direct zonlicht verschillende delen van onze planeet raakt. Wanneer de aarde dichter bij de zon staat, treft het directe zonlicht de hogere breedtegraden directer dan wanneer wij verder weg staan. Dit leidt tot warmer weer in het algemeen, maar kan ook extreme omstandigheden veroorzaken, zoals orkanen en hittegolven.
Waarom hebben we dan seizoenen? De baan van de aarde rond de zon en de helling op haar as beïnvloeden hoeveel zonlicht elk halfrond gedurende het jaar ontvangt, wat uiteindelijk leidt tot onze seizoenen.
Winter vs. zomer
Er zijn een paar redenen waarom winter en zomer bestaan. Eén reden is de schuine stand van de aardas. Als de aarde om de zon draait, kantelt ze ongeveer 23,5 graden om haar as. Deze schuine stand geeft ons onze seizoenen. Als de aarde niet gekanteld was, zouden we geen seizoenen hebben en zou het weer het hele jaar door hetzelfde zijn!
Een andere reden waarom we winter en zomer hebben, is hoe dicht of ver de aarde van de zon af staat in verschillende tijden van het jaar. Als het in Noord-Amerika winter is, is het in Australië eigenlijk zomer, omdat ze aan de andere kant van de wereld liggen en de seizoenen omgekeerd zijn. Dichter bij de evenaar is er niet zo’n groot verschil tussen winter en zomer, omdat de zonnestralen daar het hele jaar door rechtstreeks op de zon schijnen. Maar verder weg van de evenaar, zoals in Noord-Amerika, Europa en Azië, zijn de verschillen tussen winter en zomer groter, omdat de zonnestralen daar in de winter onder een kleinere hoek schijnen.
Waarom hebben we dan zomertijd? Dat heeft te maken met energiebesparing! In 1918 was Duitsland een van de eerste landen die de zomertijd invoerde om kolen te besparen tijdens de Eerste Wereldoorlog. De Verenigde Staten volgden in 1966 toen president Lyndon B. Johnson de Uniform Time Act ondertekende, waarin de zomertijd (met enkele uitzonderingen) voor het hele land werd ingevoerd.
Zo zie je maar!
Conclusie
Er zijn een paar redenen waarom de winter en de zomer bestaan. Eén reden is de schuine stand van de aarde. In de winter kantelt het noordelijk halfrond van de zon af, en in de zomer naar de zon toe. Dit geeft ons langere dagen in de zomer en kortere dagen in de winter. Bovendien kennen verschillende delen van de aarde verschillende seizoenen op verschillende tijden, afhankelijk van hun ligging ten opzichte van de evenaar. Hoe dichter je bij de evenaar bent, hoe minder uitgesproken de seizoen veranderingen zullen zijn.
Check wel even of je horloge nu goed staat hè…
